Ngày nay, việc tìm mua nước mắm nguyên chất giữa vô vàn sản phẩm trên thị trường không phải điều đơn giản. Bạn có lo lắng về những chai nước mắm kém chất lượng, pha tạp đang tràn lan, không chỉ làm mất đi hương vị đích thực của món ăn mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe gia đình? Bài viết này Nước mắm Mười Quý sẽ chia sẻ 3 cách giúp bạn dễ dàng nhận biết nước mắm nguyên chất chuẩn vị qua ba tiêu chí vàng: độ đạm, màu sắc và mùi vị.
1. Nước mắm nguyên chất là gì?
Nước mắm nguyên chất, hay còn gọi là nước mắm nhĩ, là báu vật ẩm thực được chắt lọc từ những gì tinh túy nhất của biển khơi: cá cơm tươi và muối biển. Không đơn thuần là gia vị, đây là thành quả của một hành trình ủ chượp tự nhiên đầy kiên nhẫn, kéo dài từ 18 đến hơn 2 năm. Chính sự chậm rãi ấy đã tạo nên từng giọt nước mắm với hương vị thơm ngon, đậm đà và đặc trưng khó tả, hoàn toàn khác biệt với các loại nước mắm thông thường.
Để làm ra được thứ nước mắm nguyên chất thượng hạng này, đòi hỏi những bậc thầy làm mắm phải có kinh nghiệm dày dặn và tay nghề tinh xảo. Họ là những người đã dành cả đời để thấu hiểu từng biến đổi nhỏ trong quá trình ủ chượp, để rồi cho ra đời những giọt mắm làm say đắm biết bao thế hệ.
Những lợi ích sức khỏe từ nước mắm nguyên chất
Nước mắm nguyên chất không chỉ đơn thuần là gia vị trong món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nó chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, kali, magiê, phốt pho, kẽm, đồng và selen. Những thành phần này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch, tăng cường miễn dịch và cải thiện hệ tiêu hóa.
Sự hiện diện của taurine trong nước mắm cũng giúp giảm LDL cholesterol và tăng HDL cholesterol, tốt cho sức khỏe tim mạch. Đồng thời, hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào giúp cơ thể chống lại sự thiếu máu, cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và hỗ trợ ngăn ngừa lão hóa.
2. Thành phần dinh dưỡng của nước mắm nguyên chất
Nước mắm là một loại gia vị phổ biến, và dưới đây là chi tiết về thành phần dinh dưỡng cũng như những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại:
Hàm lượng dinh dưỡng cơ bản
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), một thìa nước mắm (khoảng 18g) chứa:
- Calo: 6 kcal
- Carbs: 0,66g
- Đường: 0,66g
- Chất béo: 0,01g
- Protein: 0,91g
Nước mắm cũng chứa một lượng nhỏ các loại vitamin như choline, vitamin A, B1, B2, B3, B5, B6, B12, C, D, E và K. Một thìa nước mắm (khoảng 18g) chứa:
- Vitamin B3, B6, B9, B12: Chiếm 2-4% nhu cầu hàng ngày. Các vitamin nhóm B rất quan trọng cho quá trình sản xuất năng lượng, tổng hợp DNA và cần thiết cho hệ thần kinh.
- Magiê: Chiếm 7,5% nhu cầu hàng ngày. Magiê đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất năng lượng, tổng hợp protein, điều hòa lượng đường trong máu và duy trì huyết áp.
Hàm lượng muối và khoáng chất đáng chú ý
Điểm đáng lưu ý là một thìa nước mắm chứa tới 60% nhu cầu muối khuyến nghị hàng ngày. Ngoài ra, nó cung cấp khoảng 7,5% magiê và một lượng nhỏ các khoáng chất khác như canxi, đồng, sắt, phốt pho, selen và kẽm.
Lượng calo thấp
So với nhiều loại gia vị phổ biến khác có hàm lượng calo cao (như mayonnaise, sốt cà chua, nước sốt thịt nướng), nước mắm có hàm lượng calo thấp. Điều này làm cho nó trở thành một lựa chọn tốt cho những ai đang muốn kiểm soát lượng năng lượng nạp vào cơ thể.
Bổ sung chất sắt
Theo trang Nutrition Advance, một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng kéo dài 6 tháng trên 152 phụ nữ bị thiếu máu do thiếu sắt đã cho thấy rằng việc sử dụng nước mắm có thể tăng cường chất sắt và giúp giảm tỷ lệ thiếu máu do thiếu sắt.
Xem thêm: Tác dụng, tác hại của nước mắm
3. Tiêu chí phân biệt nước mắm nguyên chất và nước mắm pha
Khi tìm hiểu về cách nhận biết nước mắm nguyên chất, chúng ta không thể bỏ qua ba tiêu chí chính để phân biệt giữa nước mắm nguyên chất và nước mắm pha, bao gồm độ đạm, màu sắc và mùi vị.
Tiêu chí 1: Độ đạm
Độ đạm là một trong những tiêu chí quan trọng nhất để phân biệt nước mắm nguyên chất và nước mắm pha. Đọc thông tin trên bao bì là cách nhanh chóng để bạn xác định được độ đạm của sản phẩm.
Căn cứ vào Tiêu chuẩn Việt Nam về chất lượng nước mắm, thì nước mắm được phân chia thành 4 loại sau:
- Độ đạm > 30 No: Loại đặc biệt.
- Độ đạm > 25 No: Loại thượng hạng.
- Độ đạm > 15 No: Loại hạng 1.
- Độ đạm > 10 No: Loại hạng 2.
Ngoài ra, những loại nước mắm độ đạm dưới 10 N g/l thì không được gọi là nước mắm.
Nước mắm nguyên chất thường có độ đạm cao, từ đó phản ánh chất lượng tốt hơn so với nước mắm pha. Điều này giúp bạn dễ dàng nhận biết được sản phẩm mình đang sử dụng có phải là nước mắm nguyên chất hay không.
Tiêu chí 2: Mùi vị
Mùi vị của nước mắm nguyên chất rất đặc trưng và khác biệt so với nước mắm pha. Khi mở nắp chai, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm của cá và muối, mùi thơm dịu không bị “tanh”. Vị của nước mắm nguyên chất sẽ là mặn ngọt hài hòa, bùi nhẹ và thấm dần từ đầu lưỡi đến cổ họng, sau khi nếm thử hậu sẽ có vị ngọt.
Trong khi đó, nước mắm pha thường có mùi mặn chát hoặc có mùi hóa chất, điều này hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, độ lưu hương của nước mắm nguyên chất cũng rất đặc trưng, khó rửa hết mùi trên tay, trong khi nước mắm pha mất mùi rất nhanh chóng.
Tiêu chí 3: Màu sắc
Màu sắc cũng là một yếu tố quan trọng khi xác định nước mắm nguyên chất. Thường nước mắm nguyên chất có độ cam sẽ có màu hỗ phách, thấp hơn tí là màu nâu vàng, nâu cánh gián, khi được quan sát dưới ánh sáng tốt sẽ có màu sắc đẹp, trong và sáng. Ngược lại, nước mắm pha thường có màu sắc lạ, màu vàng nhạt loãng bất thường.
Sự thay đổi màu sắc của nước mắm nguyên chất sau thời gian sử dụng là điều bình thường( thường màu nó sẽ đậm hơn lúc ban đầu), nhất là sau khi đã mở nắp chai. Đây là hiện tượng tự nhiên bình thường không ảnh hưởng đến chất lượng của nước mắm.
4. Giải thích hiện tượng đóng muối ở nước mắm nguyên chất
Một trong những hiện tượng thú vị mà người tiêu dùng thường gặp phải khi sử dụng nước mắm nguyên chất đó là hiện tượng đóng muối. Đây là một dấu hiệu cho thấy nước mắm của bạn là sản phẩm tự nhiên và không chứa hóa chất độc hại.
Nguyên nhân gây đóng muối
Hiện tượng đóng muối xảy ra chủ yếu do hàm lượng muối cao trong nước mắm nguyên chất. Vì không có thành phần chất bảo quản nên độ mặn của muối đóng vai trò như “chất bảo quản” của nước mắm nguyên chất. Khi nhiệt xuống hoặc khi sản phẩm được lưu trữ trong điều kiện lạnh, muối sẽ kết tinh và hình thành các hạt muối nhỏ.
Điều này không ảnh hưởng đến chất lượng của nước mắm, ngược lại, nó chứng minh rằng sản phẩm vẫn giữ nguyên được tính tự nhiên và không bị pha tạp. Bạn có thể dễ dàng hòa tan các hạt muối này bằng cách lắc chai hoặc khuấy trước khi sử dụng.
Nước mắm nguyên chất có hiện tượng đóng muối này không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hàm lượng muối cao giúp bảo quản sản phẩm lâu hơn, hạn chế vi khuẩn phát triển và tăng cường hương vị cho món ăn.
Kết luận
Như vậy, việc nhận biết đâu là nước mắm nguyên chất thật sự rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình. Qua ba tiêu chí chính mà Nước mắm Mười Quý chia sẻ ở trên: độ đạm, màu sắc và mùi vị, hy vọng sẽ giúp bạn dễ dàng chọn lựa nước mắm chất lượng cho bữa ăn hàng ngày của gia đình.
